Esat TEMİMHAN

İSBAK Genel Müdürü

İSBAK’tan ve İSBAK’ın akıllı şehir vizyonundan bahsebilir misiniz?

İSBAK olarak bilişim teknolojileri alanında 34 yılı aşkın bir deneyime sahibiz. Temel misyonumuz yeni nesil teknolojilere dayalı, sürdürülebilir akıllı şehir projeleri geliştirmek ve başta İstanbul olmak üzere şehirlerin yaşam kalitesini artırmaktır.

16 milyon kişinin yaşadığı, pandemi süreci öncesinde yılda 13,5 milyon turistin ziyaret ettiği, 4 milyon aracın trafiğe çıktığı İstanbul, nüfusuyla 177 ülkeden daha kalabalık bir şehir olarak, her geçen gün yeni bir akıllı şehir uygulamasıyla tanışıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin akıllı şehir vizyonunun yürütülmesinden sorumlu olarak bu uygulamaları hayata geçirmek için çalışıyoruz.

İstanbul’un akıllı şehir vizyonu, şehirli nüfusun küresel çapta artışı kapsamında kritik önemde. Avrupa Komisyonu’ndan araştırmacılar, şehirleşen insan nüfusu oranının yüzde 85’e çıktığı görüşünde. Giderek artan şehirli nüfus ile birlikte şehirler daha önce karşılaşmadıkları karmaşıklıkta sorunlarla yüzleşebiliyor. Milyonlarca insanın barınma, beslenme, çalışma, ulaşım gibi hak ve ihtiyaçlarının verimli bir şekilde yönetilmesi için yenilikçi şehir yaklaşımlarına ihtiyaç duyuluyor. Böyle bir gerçeklikte İSBAK olarak Ar-Ge’ye yatırım yaparak hem yeni teknolojileri geliştiriyor hem de bunları İstanbullulara ve tüm Türkiye’ye sunuyoruz. Ayrıca burada geliştirdiğimiz teknolojileri yurtdışına da ihraç ediyoruz.

 İstanbul’un akıllı şehir vizyonunu yakalaması için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Ekrem İmamoğlu’nun göreve gelmesiyle birlikte 2020 – 2024 arasını kapsayan, şehir yönetiminin yanı sıra İstanbulluları temsil eden pek çok paydaşın görüş ve önerilerine dayalı katılımcı bir yaklaşımla İBB Stratejik Planı hazırlandı. Stratejik plan, tümü “insan odaklı bir şehir yaşamı”nın etrafında kümelenen ulaşılabilir, çevreye duyarlı, üreten, paylaşan, yaşayan, eşsiz mirasını koruyan, finansal sürdürülebilirlik, katılımcı ve yenilikçi yönetim temalarını temel alıyor.

İSBAK olarak biz de  “Ulaşılabilir İstanbul” temasının altındaki “Sürdürülebilir Hareketlilik Kapsamında Kentsel Ulaşımı Geliştirmek” hedefini benimsiyoruz. Bu kapsamda akıllı ve sürdürebilir kentsel hareketliliği sağlayan teknolojiler üretiyoruz. Yine aynı tema altında “Nitelikli ve Fonksiyonel Yaşam Alanları Geliştirerek Dayanıklı Bir Şehir Oluşturmak” amacının en önemli kalemlerinden biri olan İstanbul’un afet dayanıklılığını artırmak da bizler için önemli bir hedef. Bu kapsamda afet riskinin azaltılmasına yönelik teknolojik yaklaşımlar geliştirmek ve şehri olası afetlere karşı hazırlıklı hale getirmek İBB kurum ve kuruluşları ile birlikte İSBAK’ın da önceliğidir. İstanbul Büyükşehir Belediyesinin stratejik planlarının bir başka ve önemli hedefi ise ‘Sürdürülebilir Çevre ve Enerji Yönetimi’ni’ güçlendirmektir. İSBAK olarak paydaşlarımızla birlikte yürüttüğümüz projeler aracılığıyla adil, yeşil, yaratıcı ve mutlu bir İstanbul’a katkı sağlamak hedefimizdir.

Hedeflerimiz kapsamında geliştirdiğimiz Akıllı Şehir Endeksi Yazılımı, şehirlerimizin hem Türkiye’deki Büyükşehir statüsündeki diğer şehirlerle hem de dünyadaki akıllı şehirlerle arasındaki rekabetinin izlenebilir ve güncellenebilir bir model çerçevesinde kıyaslanmasını sağlıyor. Yazılımımız bu yönüyle şehir yönetimlerine akıllı şehirleşme yolculuklarında rehberlik edecek nitelikte veriler ortaya koyuyor.

Sürdürülebilir kentsel hareketlilik projelerinizden bahsedebilir misiniz?

İSBAK olarak bu olanda bir çok proje üretiyoruz. Sürdürülebilir kentsel hareketlilik alanındaki önemli projelerimizden biri değişen ve dönüşen şehirlerin vatandaşlar için daha güvenli ve yaşanabilir olmasını sağlamak amacıyla geliştirdiğimiz Elektronik Denetleme Sistemleridir (EDS). Bunun yanı sıra sinyalize kavşaklarda, trafik ve yaya ışıklarını kontrol ederek trafiğin güvenli bir şekilde akmasını sağlayacak şekilde, adaptif çalışmaya uygun kavşak yönetim sistemleri geliştirdik. Bu sayede seyahat sürelerinin ve buna bağlı olarak karbon salınımının önemli miktarda azalmasına katkıda bulunduk.

Trafik ölçüm ve izleme için, geleneksel yöntemler yerine yapay zeka teknolojisi ile kameralı araç algılama ve sınıflandırma sistemleri kullanmaya başladık. Bu sayede saha kurulumu sırasında çevreye verilen rahatsızlığın ve kirliliğin önlenmesini sağladık. Karayollarında buzlanmadan kaynaklı trafik kazalarını önleyerek can ve mal kaybına engel olacak anti buzlanma sistemini geliştirdik.

Sürdürülebilir enerji ve çevre alanındaki çalışmalarımız çerçevesinde akıllı aydınlatma ile enerji verimli çözümlerin ilk örneğini Cendere caddesi pilot bölgesinde kurarak test ettik. Akıllı geri dönüşüm otomatı ile atık yönetim uygulamalarını geliştirerek geri dönüşüm oranını arttırmak hedefledik. Böylelikle, geri dönüşüm bilinci yaygınlaştırılarak, ülke ekonomisine ve doğal kaynaklarımıza katkı sağlanacağını söyleyebiliriz.

Şehrin afet dayanıklılığını artırma amacıyla afet ve acil durumların müdahale kapasitesini ve afet hazırlığına ilişkin toplumsal farkındalığı, akıllı sistemler ve teknolojiden faydalanarak geliştirmek üzere deprem parkı projelerimiz halihazırda devam ediyor. Yıkıcı olmayan depremlerin yapılarındaki etkilerini ölçerek daha yüksek ölçekli depremlerden etkilenmelerini öngörmeye yardımcı olacak inovatif bir sismik sensör çalışmaları sürüyor.  Bu sensörlerden oluşan bir ağ kurulması çalışmaları da devam ediyor.

Akıllı Kentsel Dönüşüm Projesi ile yenilikçi, uygulanabilir, akıllı, sürdürülebilir bir model geliştirilmesini hedefliyoruz. Kentsel dönüşüm projeleri için Yapı Bilgi Modellemeyi (BIM) uygulanır hale getirmek ve bunun avantajlarından İstanbul’un yararlanmasını sağlamak da önceliklerimiz arasında.