Bizi Takip Edin
Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği – Şehirlere sağlıklı dokunuş © 2024
Tüm Hakları Saklıdır
Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği – Şehirlere sağlıklı dokunuş © 2024
Tüm Hakları Saklıdır
Prof. Dr. Halim PERÇİN
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi
Ülkemizde şehir ormanı uygulamaları son yıllarda benimsenmiş ve uygulama alanı bulmuştur. Kentsel alanların hemen periferindeki orman alanları belediyelere şehir ormanı olarak kullanma ve geliştirme amaçlı olarak tahsis edilmektedir. Bu durum, giderek azalan doğal kaynakların insan kullanımı amaçlı kötüye kullanımına dönüşmemesi için kent ormanları koruma ve geliştirme çalışmalarında, planlama ve tasarıma ilişkin yöntem, projelendirme, uygulama ve yönetim prensiplerine gereksinim bulunmaktadır. Bu araştırma ile Ankara Büyükşehir Belediyesi uygulamalarına ışık tutacak şekilde, belirtilen noksanlığın giderilmesi yönünde örnek bir çalışmanın ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda doğal değerlerin koruma-kullanma dengesi gözetilerek belirli bir plan dâhilinde sürdürülebilir korunmasını, yönetimini ve kullanımını sağlamak ve bu özelliklerin bütünleştirdikleri peyzajların sürekliliğini temin etmek, projesinin temel hedefi olmuştur.
Proje çalışmalarında Ankara Büyükşehir Belediyesi Keçiören İlçesinde bulunan yaklaşık 148 Hektarlık Hacıkadın Şehir Ormanı ile Altındağ ilçesinde bulunan yaklaşık 350 Hektarlık Şehir Orman’ larında ; bir kent parkı niteliğinde ve kapsamında, koruma-kullanım dengesi gözetilerek peyzaj tasarım ve uygulama projelerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Ankara kenti için; kentsel yerleşimlerin bir bölümünü ya da bütününü kapsayan kentsel tasarım ve kent yenileme çalışmaları kapsamında, Hacıkadın ve Payamlıtepe Şehir Ormanlarında; yeşil alanlar, meydanlar, dinlenme alanları, yaya ve taşıt sirkülâsyonu, bitki koleksiyon bahçeleri, çocuk bahçeleri, oyun alanları, spor alanları, otoparklar vb. mekânsal gelişimleri içeren peyzaj tasarım projeleri üretilmiştir. Sonuç olarak, toplu kullanım ortamlarının ve rekreasyonel faaliyet alanlarının öncelikli olduğu kaliteli mekânların yaratılması hedeflenmiştir. Peyzaj geliştirme çalışmalarıyla söz konusu alanın komşu yerleşim yerleri ile uyum içinde olması, tüm kent hizmet verecek kapsamda bir kent parkı niteliğinde tasarlanması ve ekolojik ve sosyal fayda sağlaması temel tasarım ilkelerindendir. Ek olarak, alanının doğal ve kültürel özellikleri göz önüne alınarak ekonomik ve uygulanabilir, uygulanması, bakım ve temizliği kolay mekânlar geliştirilmesi hedeflenmiştir. Projenin uygulanması ile Ankara kent merkezinde yetersiz olan açık ve yeşil alanlara alternatif çözüm oluşturulacak, insanların şehir hayatının getirdiği gürültü ve karmaşadan uzak olarak dinlenebilecekleri mekanlar yaratılabilecek, çeşitli rekreasyon aktivitelerini gerçekleştirebilecekleri ortamlar oluşturulmuştur.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü nün mesire yerleri 300 nolu tebliğinde Şehir Ormanı kapsamında yer alacak kullanışlar ve büyüklükleri belirlenmiştir. Çizelge1.
Ankara Büyükşehir Belediyesi için Ankara Esenboğa hava alanı karayolunun batısında yer alan Hacıkadın Şehir Ormanı alanı(150 ha) ile Doğusunda yer alan Payamlıtepe (Şehit Ömer Halisdemir) Şehir ormanın(350 ha) için hazırlanan projelerde Orman ve Su İşleri Bakanlığı 300 nolu tebliğinde yer alan ölçütler ve çizim özellikleri uygulanmıştır. Projelerde;
Ankara Büyükşehir Belediyesinin kısa sürede projeleri istemesi nedeniyle 3 ay gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır ve teslim edilmiştir. Farklı meslek alanlarının birlikte çalışarak ürettikleri projeler bir eşgüdüm içerisinde tamamlanmış, birlikte çalışmalar yaparak olumlu sonuçlar alınabileceğinin bir örneği verilmiştir.
Çizelge 1: Orman Su işleri Bakanlığı Şehir Ormanlarında yer alacak kullanımlar 300 no lu mesire yerleri tebliği.
| Alanda yer alan kullanımlar | Özellik | Adet | Planda gösterim renkleri ve çizgi kalınlıklar | |
| Büyüklük | Gabari | |||
| Giriş Kontrol binası | 12-15m² | 1 | Gri | |
| İdare Binası | 60 m² | 3 m | 1 | Gri |
| Depo | 30 m² | 3 m | 2 | Gri |
| Kır Lokantası | 300m² | 4,5 m | 2 | Turuncu 0,2/0,6 |
| Kır Kahvesi | 200 m² | 4,5 m | 2 | Turuncu 0,2/0,6 |
| Yerel Ürünler Sergi ve Satış Yeri | 5×6 m² | 3 m | 2 | Turuncu 0,2/0,6 |
| Mini Spor Alanları | – | – | 2 | Açık yeşil |
| Spor Tesisleri Destek Binası | 100m² | 3 m | 1 | Mavi+pembe |
| Macera Parkı | – | – | – | – |
| Paintball alanı | – | – | – | Açık yeşil |
| Bisiklet Parkuru | – | – | – | Kırmızı |
| Amfi Tiyatro | 200 kişi | – | – | Kahverengi |
| Manzara Seyir Terası | – | – | ||
| Gözlem Kulesi | – | – | – | – |
| Ormancılık Uygulamaları Tanıtım alanı | – | – | – | – |
| Kameriye | 12 m² | – | – | – |
| Yağmur barınağı | 15 m² | – | – | Kahverengi 02/06 |
| Pergola | – | – | – | – |
| Otopark | – | – | – | – |
| Doğa yürüyüş alanı | – | – | – | – |
| Araç yolu | Tek yön 3 m Çift yön 6 m | – | – | Sarı 0,4/0,6 |
| Tuvalet | – | – | – | – |
| Çeşme | – | – | – | Mavi |
| Çocuk oyun alanı | – | – | – | Açık yeşil |
| Su deposu | – | – | – | Mavi |
| İbadethane | – | – | – | – |
| Teleski /teleferik | – | – | – | – |
| Doğal ve Yapay göl | 60 cm derinlik 100 m² | Birden fazla | – | |
| Personel binası | 80 m² | 3 m | 1 | Gri |
| Çadırlı kamp ünitesi | 80 m² | 1 | – | |
| Karavan kamp | 100 m² | 1 | – | |
| Kır evi | 40 m2 kapalı+ 10m² veranda | 4,5 m | 30 adet | Kahverengi |
| Sıhhi tesis kompleksi | 100 m² | 3m | – | Mavi+pembe |
| Kültür evi | – | – | – | Kahverengi |
| Flora ve fauna tanıtım alanı | – | – | – | Kahverengi |
| İzcilik faaliyet alanı | – | – | – | – |
| Binicilik faaliyet alanı | – | – | – | – |
| Yaya yolları | – | – | – | Açık kahverengi 0,2 |
