Arş. Gör. Dr. Sercan ÖZTÜRK
Adnan Menderes Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, AYDIN
Arş Gör Dr Çiğdem YILMAZ AYDIN
Adnan Menderes Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, AYDIN
Şehir sağlığı profili dediğimizde şehrin içinde yaşayan insanların sağlık durumlarının ve bu durumları etkileyen faktörlerin niteliksel ve niceliksel olarak açıklanması ifade edilmektedir (1). Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sağlıklı Şehirler ağı, profillere ilişkin önerilerde kullanılan bir dizi sağlıklı şehirler göstergesi geliştirmiştir. Başlangıçta şehrin sağlığı ve sağlıkla ilgili durumların tanımlanması için 53 adet gösterge belirlemiş daha sonra bu sayı 32’ye indirilmiştir (2). Bu göstergeler sağlıklı bir şehirde olması gereken niteliklerin standardizasyonunu sağlamada belediyelere yol gösterici olmaktadır. Sağlıklı bir şehirde olması gereken niteliklerden bahsedecek olursak;Yüksek kalitede temiz ve güvenli bir fiziki çevreSürdürülebilir bir eko sistemGüçlü, destekleyici ve istismarcı olmayan bir toplumHayatlarını etkileyecek kararlara katılımcı ve bu kararları kontrol edebilen bir toplumŞehirdeki tüm insanların temel ihtiyaçlarının karşılanması (gıda, su, barınma, gelir, güvenlik ve iş)Farklı deneyim ve kaynaklara erişim ile farklı ilişkilere, etkileşimlere ve haberleşmeye ulaşım imkanıÇok yönlü, canlı ve yenilikçi bir şehir ekonomisiŞehir sakinlerinin kültürel ve biyolojik mirası ile bağların arttırılmasıBahsi geçen karakteristikler ile uyumlu ve bu karakteristikleri güçlendirecek bir yaklaşımHerkesin kullanabileceği optimum seviyede kamu sağlığı ve tıbbi hizmetlerYüksek bir sağlık statüsü (yüksek seviyede pozitif sağlık ve düşük seviyede hastalık) Bu niteliklerin ölçülebilir, izlenebilir ve geliştirilebilir olması için DSÖ tarafından belirlenen Sağlıklı Şehir Göstergeleri şehirlerin sağlığına kapsamlı bir bakış açısı sağlar. Sağlığı etkileyen faktörlerin ölçütleri olan göstergeler doğrultusunda şehrin sağlığı hakkında analiz yapılması sağlanmış olur. Bu analizler ile öncelikle şehrin sağlık sorunları tanımlanmış olur. Sağlığın yerel düzeyde korunması ve geliştirilmesi için önceliklerin belirlenmesi sağlanır, çözümler üretmek için genelde ve yerelde ortak çalışmayı mümkün kılar. Ayrıca şehir için planlanacak strateji ve müdahale programlarının hazırlanmasında yol gösterici olur. Şehirde yaşayanların sağlığı ile ilgili olarak doğru, güncel, tarafsız ve bağımsız bilgi sağlanarak, bu bilgilerin sağlık üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi sağlanır. Ayrıca gelişmenin izlenmesine ilişkin hedefler belirlenir.Şehir sağlık profillerinin varlığı sağlığın yerel düzeyde geliştirilmesi için gösterilen çabaların kanıtlanmasını ve güvenilir olmasını sağlar. Verilerden sonuç çıkarabilmek ve sonuçların zaman içindeki değişimlerini izleyebilmek için ölçülebilir veriler üzerinden konuşmak gerekmektedir. Profilde kullanılan göstergelerin ölçülebilir veriler olması farklı şehir ve konumlarda tekrarlanabilir olmasını getirmekte, bu da karşılaştırma imkanı sağlamaktadır. Göstergeler, bir şehri hem benzer özellikteki diğer şehirler ile hem de zaman içinde kendi durumu ile kıyaslamayı mümkün kılmaktadır (1).Şehir sağlık profilinin içeriğinde olması gerekenler sıralanırsa (1);Şehirle ilgili sağlık bilgilerini özetlemeliŞehirdeki sağlık sorunlarını tanımlamalıŞehirdeki sağlığı etkileyen faktörleri tanımlamalıSağlığın geliştirilmesi için önerilen faaliyet alanlarını tanımlamalıŞehirPaylaş
