Doç. Dr. Nazan YARDIM
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü,Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Dairesi Başkanlığı
Uzm. Dyt. Duygu ÜNAL
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü,Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Dairesi BaşkanlığıGünümüzde toplumun fiziksel aktivite konusunda bilgi düzeyinin yetersiz olması, fiziksel aktivitenin sağlık için öneminin yeterince anlaşılamaması ve giderek daha hareketsiz bir yaşam tarzının benimsenmesi, toplumda obezite, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, osteoporoz gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını artıran önemli nedenlerden biri olmuştur.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 4 yetişkinden 1’i ve ergen nüfusun %80’inden fazlası fiziksel olarak aktif değildir. DSÖ küresel ölümlerin %70’ini temel sebebinin Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar (BOH) olduğunu belirtmektedir (her yıl 40 milyon insan). BOH’lar sebebiyle gerçekleşen ölümlerin yılda 17,7 milyonu kardiyovasküler hastalıklar, 8.8 milyonu kanserler, 3.9 milyonunu solunum yolu hastalıkları ve 1.6 milyonunu diyabet oluşturmaktadır. BOH’ların dört davranışsal risk faktörü arasında fiziksel inaktivite de yer almaktadır. Fiziksel aktivite; kan basıncını azaltır, HDL seviyesini arttırır ve vücut ağırlığı kontrolünde anahtar role sahiptir.
Küresel hedeflerde 2025 yılına kadar inaktif nüfus oranının %10 azaltılması yer almaktadır. Ülkemizde fiziksel aktivite düzeyini artırmak amacıyla hedefler belirleyerek stratejiler geliştirmek, toplumu fiziksel aktiviteye özendirmek, fiziksel aktiviteye ulaşma engellerini ortadan kaldırmak için yerel ve ulusal düzeyde çalışmalar yapılmaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Stratejik Plan 2019 – 2023’de “Stratejik Amaç 1: “Bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için gerekli sağlıklı davranış alışkanlıklarını yaygınlaştırmak” stratejik amacı altında sağlıklı beslenme alışkanlıklarını geliştirmek, fiziksel aktivite düzeyini artırmak ve obeziteyi azaltmak” yer almaktadır. Ayrıca Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2010 yılından beri güncellenerek uygulanmakta olup 2019-2023 yılları için hazırlanan Fiziksel Aktivite Eylem Planına 3. Bölümde yer verilmiştir. Planda
- Fiziksel aktiviteyi geliştirmek için liderlik ve koordinasyonun sağlanması
- Çocuk ve adölesanların gelişiminin desteklenmesi
- Tüm yetişkinler için ulaşım, boş zaman süreleri, işyerleri dahil olmak üzere ve sağlık sistemi aracılığıyla fiziksel aktiviteyi günlük hayatlarının bir parçası olarak teşvik etmek
- Yaşlı insanların fonksiyonel kapasitesinin eski haline getirilmesi Yaşlılar arasında fiziksel aktiviteyi teşvik etmek başlıkları yer almaktadır. Bu başlıklardaki öncelikli alanlar “Aktif Toplum Oluşturulması”, “Çocuklarda ve adölesanlarda fiziksel aktiviteyi artırmak ve sedanter davranışları azaltmak için kapsamlı programların uygulanmasının sağlanması”, “Aktif Çevrelerin Oluşturulması”, “Aktif İnsanların Oluşturulması” dır.
Bu kapsamda yapılan çalışmalar aşağıda özetlenmiştir. ;
2014 yılında “Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi” ile “Çocuk ve Ergenlerde Fiziksel Aktivite”, “Yetişkinlerde Fiziksel Aktivite”, “Yaşlılarda Fiziksel Aktivite” ve “Engellilerde Fiziksel Aktivite” kitapçıkları hazırlanmı
Paylaş
